Υγειονομική "βόμβα" τα σκουπίδια για την Πελοπόννησο

Υγειονομική "βόμβα" απειλεί την Πελοπόννησο, εξαιτίας του χρόνιου άλυτου προβλήματος της διαχείρισης των απορριμμάτων και των παράνομων χωματερών. Πλέον, όπως έχει γράψει το Capital.gr και επισημαίνει σε έρευνα του Τ.Τέλλογλου ο ιστότοπος inside story, έχει ξεκινήσει το κρυφτούλι με την Κομισιόν ως προς τις ανεξέλεγκτες χωματερές. Στην Περιφέρεια Πελοποννήσουν, δηλαδή, κλείνουν τους χαρακτηρισμένους ως ανεξέλεγκτους χώρους διάθεσης απορριμμάτων και δημιουργούν καινούργιους οι οποίοι ακόμη δεν έχουν "εντοπιστεί" από τις Βρυξέλλες.

"Μερικά μέτρα μετά το νοσοκομείο της Τρίπολης αρχίζει να πυκνώνει το δάσος του Μαινάλου. Κάνει κρύο, δύο βαθμούς, παρόλα αυτά όσο πλησιάζει κανείς τον Άγιο Βλάση η μυρωδιά της βρεγμένης γης αντικαθίσταται από μια μυρωδιά σαπίλας. [...] Πεταμένα στρώματα με φόντο την Τρίπολη και βουνά σκουπιδιών. Ο χειριστής της μπουλντόζας μας ρωτάει αν πήραμε άδεια από το δήμο για να μπούμε στο χώρο, εμείς αντιγυρίζουμε το ερώτημα: "Από ποιόν πήρε άδεια ο δήμος για να πετάει τα σκουπίδια εδώ;". Σηκώνει τους ώμους του. Σκουπιδιάρικα με την επιγραφή "Για μια καθαρή Τρίπολη" αδειάζουν την πραμάτεια τους παραμονές Χριστουγέννων σε μια επιχείρηση ρουτίνας" αναφέρει το δημοσίευμα του Inside story.

Κρυφτούλι με τις Βρυξέλλες

Και με την απουσία οργανωμένου συστήματος επεξεργασίας αποβλήτων, νέες μη αδειοδοτημένες χωματερές δημιουργούνται.

Όπως λέει στο inside story δημοτικός υπάλληλος της καθαριότητας του δήμου Τρίπολης : "θα μπορούσαν να συνεχίσουν να αδειάζουν τα σκουπίδια στον παλιό χώρο εναπόθεσης απορριμμάτων, που είναι 500 μέτρα πιο κάτω από το σημείο που είδατε, αλλά αυτός είναι χαρακτηρισμένος σαν παράνομη χωματερή, ενώ τον νέο χώρο δεν τον έχουν πάρει ακόμα χαμπάρι στις Βρυξέλλες...".

Υπάρχουν άλλοι δύο τέτοιοι χώροι, που "εξυπηρετούν” τους κατοίκους και τον δήμο της Τρίπολης στο βουνό. Αλλά με βάση τα κρατικά μέσα ενημέρωσης "στην Τρίπολη δεν λειτουργεί κανένας ΧΑΔΑ" (σχετικό δημοσίευμα ΑΠΕ).

Όπως σημειώνει το δημοσίευμα, δύο χιλιόμετρα νότια του Άργους προς το Ναύπλιο, μέσα από τους πορτοκαλεώνες προβάλλει ένα βουνό, που εξασφαλίζει θέα τόσο προς τα κάστρα του Ναυπλίου όσο και προς το κάστρο του Άργους. Έχει όμως, μετατραπεί σε παράνομη χωματερή, με τα σκουπίδια να αναφλέγονται κάθε μέρα, με τη βοήθεια ενός βυτίου πετρελαίου. Για να μειώνεται ο όγκος τους.

Ούτε αυτή η χωματερή –πρόκειται για παράνομη χωματερή, χωρίς κανένα προστατευτικό μέτρο– φαίνεται στα χαρτιά των ευρωκρατών. Είναι κρυφή, άλλη μία απόδειξη όχι μόνο ότι το ελληνικό κράτος ψεύδεται ασύστολα σε περιφερειακό, κεντρικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά και ότι οι τύποι με τα κοστούμια στις Βρυξέλλες ζουν σε έναν πλανήτη και εμείς οι υπόλοιποι σε έναν άλλον.

"Κι όμως, μέχρι τον Ιούνιο του 2011 η χώρα μας είχε πετύχει κάποια πρόοδο στη διαχείριση των απορριμμάτων. Χάρη σε αυτήν ανεστάλη η διαδικασία που επρόκειτο να κινηθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για την επιβολή προστίμων στην Ελλάδα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή λόγω της διατήρησης Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ). Ταυτόχρονα, προωθήθηκε το σχέδιο για την περιβαλλοντική αποκατάσταση των ΧΑΔΑ που είχαν ήδη κλείσει. Επιταχύνθηκε η ωρίμανση για τη δημοπράτηση νέων εργοστασίων διαχείρισης των απορριμμάτων της Αττικής, μέσα στο πλαίσιο του νομοθετημένου Περιφερειακού Σχεδιασμού, που προέβλεπε και τα έργα στο Γραμματικό και την Κερατέα. Η ματαίωση του συγκεκριμένου έργου στην Κερατέα προκάλεσε το πρώτο σε μια σειρά από αδιέξοδα, με τα οποία ήρθε αντιμέτωπη στη συνέχεια η κυβέρνηση. Ακόμα, όπως θα αποδειχθεί μεσοπρόθεσμα, επέτεινε την αδυναμία να επιλυθούν τα περιβαλλοντικά προβλήματα στην Αττική".

Το ΣΔΙΤ Πελοποννήσου

"Το αστείο στην περίπτωση της Πελοποννήσου" σημειώνει το inside story είναι πως το πρόβλημα θα μπορούσε να είχε λυθεί με την κατασκευή ενός έργου ΣΔΙΤ με τρία παρακλάδια (σύμπραξης δημοσίου και ιδιωτικού τομέα), που στην αρχή η σημερινή κυβέρνηση δεν ήθελε –το θεωρούσε φαραωνικό– αλλά τώρα φαίνεται να αποδέχεται (όπως πολλά άλλα). "Ακόμα και ο δήμαρχος Καλαμάτας Παναγιώτης Νίκας (ο πιο πετυχημένος δήμαρχος της περιοχής), που μέχρι πριν δύο χρόνια πίστευε ότι η κάθε πόλη θα έπρεπε να διαχειρίζεται μόνη τα σκουπίδια της, δέχεται σήμερα την κατασκευή του εργοστασίου. Απογοητευμένος από την έλλειψη πρωτοβουλιών για τοπικές χωροθετήσεις (που πρέπει να κάνουν οι δήμαρχοι), σήμερα πια πιστεύει ότι "η μόνη λύση είναι η κεντρική διαχείριση".

Όπως σημειώνει ο ιστότοπος, ο κ. Νίκας είναι ο μοναδικός δήμαρχος που επιχειρεί να κάνει τοπική διαχείριση των απορριμμάτων, με διαχωρισμό και διαχείριση των οργανικών και ανακυκλώσιμων επί τόπου, έχει ωστόσο δυσκολίες να βρει διέξοδο για τις μεγάλες ποσότητες πλαστικού που περιέχονται στα σκουπίδια. Στο ερώτημα γιατί τώρα προσχώρησε σε εκείνους που υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να ολοκληρωθεί το έργο αφού ήταν πολέμιος του εργοστασίου, απαντά μάλλον αφοπλιστικά: "Είναι προτιμότερο να γίνει κάτι κακό από το να μην γίνει τίποτα.

Το έργο των τριών εργοστασίων είχε ενταχθεί στην προηγούμενη προγραμματική περίοδο του ΕΣΠΑ ως ΣΔΙΤ ήδη από το 2005! Όμως μόλις το 2011 εκδηλώθηκε η πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος –απόδειξη ότι δεν ευθύνεται ο ΣΥΡΙΖΑ αποκλειστικά για την αβελτηρία– ενώ ο έλεγχος του ελεγκτικού συνεδρίου (προσυμβατικός) ολοκληρώθηκε το 2015. Νικητής του διαγωνισμού ανακηρύχθηκε η εταιρεία ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή και η σχετική σύμβαση εγκρίθηκε τον Αύγουστο του 2016.

Στο σχέδιο του έργου προβλέπεται ότι η Περιφέρεια Πελοποννήσου διακρίνεται σε τρεις υποενότητες και συγκεκριμένα:

Υποενότητα 1: Αποτελείται από τις Περιφερειακές Ενότητες Κορινθίας, Αργολίδας και τους Δήμους Τρίπολης, Β. Κυνουρίας και Ν. Κυνουρίας της Περιφερειακής Ενότητας Αρκαδίας.

Υποενότητα 2: Αποτελείται από την Περιφερειακή Ενότητα Μεσσηνίας και τους Δήμους Μεγαλόπολης και Γορτυνίας της Περιφερειακής Ενότητας Αρκαδίας.

Υποενότητα 3: Αποτελείται από την Περιφερειακή Ενότητα Λακωνίας.

Στις τρεις υποενότητες θα κατασκευασθούν τρεις Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ), μία σε κάθε Υποενότητα, συνολικής δυναμικότητας 200.000 tn/έτος. Κάθε ΜΕΑ θα περιλαμβάνει:

Μονάδα Μηχανικής Επεξεργασίας (ΜΜΕ).

Μονάδα Βιολογικής Επεξεργασίας (ΜΒΕ) ξηρής αναερόβιας χώνευσης και αερόβιας κομποστοποίησης.

Μονάδα Μηχανικής Επεξεργασίας Κομπόστ.

Τρεις Χώρους Υγειονομικής Ταφής (ΧΥΤΥ) για τη διάθεση των υπολειμμάτων, έναν σε κάθε υποενότητα, συνολικής ωφέλιμης χωρητικότητας 3.780.000m3 περίπου.

Δύο Σταθμούς Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ), στη μεγαλύτερη σε έκταση και πληθυσμό Υποενότητα 1.

Τρεις Σταθμούς Μεταβατικής Διαχείρισης, έναν σε κάθε υποενότητα, για την εξυπηρέτηση των λειτουργικών αναγκών της περιοχής, μέχρι την ολοκληρωμένη διαχείριση απορριμμάτων και την ολοκλήρωση των εγκαταστάσεων.

Αντιδράσεις και συμβιβασμοί για τα ακριβότερα σκουπίδια

Όπως ακόμη αναφέρει στο inside story ο δήμαρχος Καλαμάτας, σε πολλές περιοχές της χώρας "εκλεγμένοι και δημότες προτιμούν τη χωματερή για να μην πληρώνουν". Σήμερα υπολογίζει ότι ενώ ο ίδιος χρεώνει με το (ανολοκλήρωτο λόγω πλαστικού) σύστημα τοπικής διαχείρισης 48 ευρώ τον τόνο, το εργοστάσιο θα χρεώνει "30 ευρώ παραπάνω για κάθε τόνο". Όμως θα πρέπει να πούμε ότι τα 48 ευρώ/τόνο που είναι η τιμή για την Καλαμάτα αφορούν το 1/3 του όγκου των σκουπιδιών, καθώς ούτε η Καλαμάτα έχει λύσει το πρόβλημα του τι κάνει με το υπόλειμμα (κυρίως πλαστικά), κάτι που θα λυθεί με το εργοστάσιο διαχείρισης, που θα το μετατρέπει σε RDF και θα το πουλάει σε βιομηχανίες για καύσιμη ύλη.

Το έργο της επεξεργασίας των σκουπιδιών της Πελοποννήσου θα χρηματοδοτείται με ένα κόστος για τους δημότες που θα ενσωματώνεται στον λογαριασμό της ΔΕΗ (ως τους 150.000 τόνους) των 80,5 ευρώ/τόνο (λιγότερο από 10 λεπτά το κιλό σκουπιδιών). Με τα χρήματα αυτά θα βγαίνει η απόσβεση του έργου (σ.σ. αποπληρώνεται δάνειο και κεφάλαιο). Από εκεί και πάνω ο τόνος θα στοιχίζει 35 ευρώ (δηλαδή 3 λεπτά το κιλό), για να καλύπτεται το κόστος λειτουργίας και το κέρδος του κατασκευαστή, που θα είναι ταυτόχρονα ο λειτουργός του έργου.

Οι κατασκευαστές υπολογίζουν ότι με βάση τον πληθυσμό, τα εργοστάσια θα μπορούν να απορροφούν με τις συνοδές εγκαταστάσεις 250.000 τόνους ετησίως, δηλαδή όλα τα σκουπίδια της περιοχής.

Η ιστορία του έργου της Πελοποννήσου είναι ενδεικτική αυτού που γίνεται σε ολόκληρη την Ελλάδα. Για να μην χωροθετήσουν οι δήμοι, που φοβούνται το πολιτικό κόστος, χωροθέτησε ο ιδιώτης κατασκευαστής του εργοστασίου με βάση τις δικές του μελέτες.

Και το κράτος όμως καθυστέρησε, καθώς η πολιτική ηγεσία προσπαθούσε να κάνει αρεστή τη λύση της κεντρικής διαχείρισης στα τοπικά της στελέχη που τόσα χρόνια είχαν μάθει αλλιώς. Αν και το ελεγκτικό συνέδριο είχε εγκρίνει το έργο πριν από 14 μήνες, η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης (Γ. Σταθάκης) το καθυστερούσε.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ, για να έχει άλλοθι απέναντι στους ψηφοφόρους της, ζήτησε τα τρία εργοστάσια να μειωθούν σε δύο (σ.σ. άρα το έργο είναι λιγότερο φαραωνικό) και ζήτησε, όσο κι αν φαίνεται περίεργο, να μην επανεπενδυθούν τα κέρδη, όπως προβλεπόταν στη συμφωνία. Τελικά, στην απόφαση που ελήφθη λίγο πριν από την Πρωτοχρονιά, όλοι συμφώνησαν ότι τα τρία εργοστάσια χρειάζονται.

Σήμερα οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και της ΝΔ που δεν συμπαθούν τον περιφερειάρχη Πελοποννήσου Πέτρο Τατούλη αντιδρούν, κυρίως μέσω των δημάρχων Τρίπολης και Άργους –ΠΑΣΟΚ και ΝΔ αντίστοιχα– που δουλεύουν με τις άθλιες χωματερές στο Μαίναλο και τον Αργολικό κάμπο.

Πηγή