Η σύγχρονη πολιτική επιστήμη γεννήθηκε στην Κορινθία;

Η σύγχρονη πολιτική επιστήμη γεννήθηκε στην Κορινθία;
Η ζωή και το έργο του Αρχιεπισκόπου Κορίνθου Wilhelm von Moerbeke που έκανε γνωστά τα Πολιτικά του Αριστοτέλη στη Δύση.
Το 2016 γιορτάζουμε τα 2.400 χρόνια από τη γέννηση του Αριστοτέλη (το έτος ανακηρύχθηκε από την UNESCO Επετειακό Έτος Αριστοτέλη). Το έργο του Αριστοτέλη – και ιδιαίτερα τα Πολιτικά – αποτελούν για πολλούς αναλυτές τα θεμέλια της σύγχρονης πολιτικής επιστήμης. Τα Πολιτικά και πολλά άλλα κείμενα του Σταγειρίτη φιλοσόφου μεταφράσθηκαν απευθείας από τα Ελληνικά στα Λατινικά χάρη στις εργώδεις προσπάθειες του φιλέλληνα αρχιεπισκόπου Κορίνθου Wilhelm von Moerbeke (Λατινικά: Gulielmus de Moerbecum). Ξεχασμένος από πολλούς, ο φιλόσοφος αυτός του Μεσαίωνα έπαιξε από την Κορινθία αποφασιστικό ρόλο για τη διάδοση του ελληνικού πνεύματος στη Δύση και, χάρη στη στενή του σχέση με τον Θωμά Ακινάτη βοήθησε να τεθούν οι βάσεις της σύγχρονης πολιτικής επιστήμης.

Λόγιος και φιλόσοφος, ο Wilhelm von Moerbeke ήταν ένας από τους πιο διακεκριμένους άντρες των γραμμάτων του 13ου αιώνα. Γεννήθηκε το 1215 και πέθανε το 1286. Η καταγωγή του ήταν φλαμανδική, ενώ ανήκε στο Τάγμα των Δομινικανών μοναχών. Είχε στενή σχέση με τον φιλόσοφο (και για πολλούς «πατέρα» της σύγχρονης πολιτικής επιστήμης) Θωμά Ακινάτη, τον μαθηματικό John Campanus, τον φιλόσοφο και επιστήμονα Witelo και τον αστρονόμο Henri Bate of Mechlin. Συμμετείχε στο Επισκοπικό Δικαστήριο του Viterbo (1268) και στο Συμβούλιο της Λυών (1274), ενώ από το 1277 μέχρι το θάνατό του κατείχε την έδρα της Λατινικής Αρχιεπισκοπής Κορίνθου, η οποία ιδρύθηκε μετά την τέταρτη Σταυροφορία. Γνωρίζουμε ότι επισκέφθηκε τη Νίκαια της Βιθυνίας όπου συνάντησε πολλούς έλληνες λογίους ενώ το 1283 είχε σταλεί από τον Πάπα σε αποστολή στην Περούτζια της Ιταλίας.

Έπειτα από προτροπή του Θωμά Ακινάτη, ανέλαβε τη μετάφραση του συνόλου των έργων του Αριστοτέλη από τα ελληνικά στα λατινικά. Παράλληλα έκανε μια ανασκόπηση των υπαρχουσών μεταφράσεων (που δεν θεωρούνταν αξιόπιστες) ενώ ήταν ο πρώτος μεταφραστής του έργου του Αριστοτέλη «Πολιτικά» (1260). Ο λόγος που του ζητήθηκε η μετάφραση των έργων από τα ελληνικά στα λατινικά ήταν ότι πολλά από τις μεταφράσεις του Αριστοτέλη στα λατινικά προέρχονταν από την Ισπανία, και είχαν μεταφραστεί από τα Αραβικά στα Λατινικά, των οποίων τα κείμενα με τη σειρά τους, προέρχονταν από συριακές εκδοχές και όχι από τα αυθεντικά κείμενα.

Επίσης ο Moerbeke μετέφρασε το έργο «Ρητορική» του Αριστοτέλη στα λατινικά. Έχει επίσης μεταφράσει και μαθηματικές πραγματείες, όπως εκείνες του Αρχιμήδη και τα «Κατοπτρικά» του Ήρωνα του Αλεξανδρέως. Εξαιρετικά σημαντική ήταν και η μετάφραση των «Στοιχείων της Θεολογίας» του Πρόκλου, καθώς το έργο αυτό είναι μια από τις θεμελιώδεις πηγές των νεο-πλατωνικών ρευμάτων του 13ου αιώνα. Στη μετάφραση του έργου του Πρόκλου σχολιάζει ένα απόσπασμα του διαλόγου «Παρμενίδης» του Πλάτωνα κάνοντάς το για πρώτη φορά διαθέσιμο στα λατινικά. Σε κάποια από τα σημαντικά μικρότερα κείμενα του Πρόκλου, όπως τα «Περί προνοίας και ειμαρμένης», «Περί των δέκα προς την πρόνοιαν απορρημάτων», «Περί της των κακών υποστάσεως», έχουν διασωθεί μόνον οι μεταφράσεις του Moerbeke.
Μεταξύ του Άργους και των Μυκηνών, υπάρχει ένα μικρό χωριό, στο οποίο βρίσκεται μια μικρή εκκλησία του 13ου αιώνα που ήταν η έδρα της Αρχιεπισκοπής Κορίνθου στο Μεσαίωνα (σώζεται το Καθολικό του Ναού). Πιθανολογείται ότι το χωριό έχει πάρει το όνομα του von Moerbeke, καθώς ονομάζεται Μέρμπακας.

Σημείωση: Το κείμενο αυτό προέρχεται από εργασία των ακόλουθων φοιτητριών του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου στα πλαίσια του μαθήματος «Συγκριτική Πολιτική»: Τριανταφυλλιά Γεωργιάδου, Σπυριδούλα Γκικουρία, Μαρία Δαλιανίδου, Ιωάννα Μάρκου και Αναστασία Παπαδά.