Όλο και πιο απαραίτητη γίνεται η αξιολόγηση της ικανότητας ηλικιωμένων για την παράταση ή τη διακοπή της οδήγησης, λόγω του αυξανόμενου ποσοστού ατόμων με άνοια σε αυτή την ηλικιακή ομάδα και του κινδύνου πρόκλησης ατυχημάτων.
Η ικανότητα οδήγησης επηρεάζεται από τα προβλήματα υγείας λόγω γήρανσης, καθώς αποτελεί μια Σύνθετη Δραστηριότητα (Complex Task), που απαιτεί την υγιή ακεραιότητα πολλών νοητικών και λειτουργικών ικανοτήτων, έτσι ώστε να μην υπάρχουν κίνδυνοι, τόσο για τον οδηγό όσο και για τον συνοδηγό και τους συνεπιβαίνοντες στον όχημα και τους υπολοίπους, που βρίσκονται στον δρόμο εκείνη την ώρα.
Η συγκροτημένη εξατομικευμένη εκτίμηση της συνολικής ικανότητας οδήγησης πρέπει να λαμβάνει υπόψη το ότι οι ηλικιωμένοι έχουν πολλαπλή νοσηρότητα. Θα πρέπει να δίνεται έμφαση στις νευρολογικές, αισθητηριακές και συναισθηματικές δεξιότητες του ατόμου, καθώς και σε άλλες που έχουν σχέση με την οδήγηση, όπως η όραση και η ταχύτητα αντίδρασης. Η κλινική εικόνα μπορεί να παρέχει μια εκτίμηση για τη γενική ικανότητα του ασθενούς, αλλά η κάθε νόσος θα πρέπει να εκτιμάται διαφορετικά. Για παράδειγμα η άνοια και η νόσος Parkinson χρήζουν μιας διαχρονικής προσέγγισης, λόγω της προοδευτικής τους φύσης, επισημαίνει η καθηγήτρια εφαρμογών, στο Τμήμα Εργοθεραπείας του ΤΕΙ Αθηνών, Ιωάννα Κατσούρη, η οποία εκπονεί διδακτορική διατριβή με θέμα την επίδραση της άνοιας στην οδήγηση, υπό την επίβλεψη της καθηγήτριας του ΑΠΘ νευρολόγου - ψυχιάτρου Μάγδας Τσολάκη.
Πώς επηρεάζει η έκπτωση των νοητικών λειτουργικών την ικανότητα οδήγησης και ποιος αποφασίζει εάν θα πρέπει να οδηγεί κάποιος που έχει άνοια
Η άνοια ως σύνδρομο στα πρώτα στάδιά της επηρεάζει τις νοητικές και σύνθετες λειτουργίες, όπως την ικανότητα οδήγησης. Συγκεκριμένα, οι λειτουργίες που χρειάζονται στην οδήγηση και επηρεάζονται από τη νόσο είναι οι εκτελεστικές, η ικανότητα προσοχής και η ταχύτητα αντίδρασης και άμεσης λύσης του εκάστοτε προβλήματος, που προκύπτει στον δρόμο. Παρά το γεγονός ότι η οδήγηση είναι μια αυτοματοποιημένη διαδικασία ως προς τον χειρισμό του οχήματος και συνδέεται με την άδηλη μνήμη, παραμένει σύνθετη αναφορικά με την επεξεργασία των ερεθισμάτων. Αυτό σημαίνει ότι ο ασθενής θα πρέπει να εκτιμήσει σωστά τις αποστάσεις, να χειριστεί πολλά ερεθίσματα ταυτόχρονα, να έχει εστιασμένη προσοχή, να έχει άμεση αντίδραση στον κίνδυνο, αλλά και να ερμηνεύει σωστά τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας.
Η ικανότητα οδήγησης έχει συσχετισθεί με τη βραχυπρόθεσμη μνήμη, την οπτική παρακολούθηση αλλά και τη βαθμολογία του Mini-Mental State Examination, το οποίο είναι μια σύντομη εξέταση νοητικής των ηλικιωμένων. Οι ερευνητές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι ο τύπος και ο βαθμός της νοητικής λειτουργίας είναι οι καλύτεροι προγνωστικοί παράγοντες για την ικανότητα οδήγησης σε σχέση με την ηλικία και τη διάγνωση.
Για τα άτομα με Ήπια Νοητική Διαταραχή (ΗΝΔ - θεωρείται το προστάδιο της άνοιας) που συνεχίζουν να οδηγούν ακόμη και μετά τη διάγνωση, κάποια στιγμή η ικανότητα ασφαλούς οδήγησης θα χαθεί, καθώς η νόσος εξελίσσεται, οι δε επαγγελματίες υγείας δεν είναι εφοδιασμένοι με τις κατάλληλες γνώσεις και την κατάλληλη εκπαίδευση σε αυτόν τον τομέα. Επιπλέον, ενώ παλαιότερα επικρατούσε η αντίληψη ότι σε περίπτωση οποιασδήποτε μορφής νοητικής διαταραχής η οδήγηση θα πρέπει να διακόπτεται, σήμερα δίνεται περισσότερο έμφαση στην παροχή φροντίδας με επίκεντρο τον ασθενή, απορρίπτοντας την παλαιότερη αντίληψη, καθώς η ανεξαρτησία του ασθενούς είναι πολύ σημαντική.
Πώς προσδιορίζεται το στάδιο της άνοιας, το οποίο θα είναι απαγορευτικό για την οδήγηση
Ένας κλινικά ενδεδειγμένος τρόπος για την αξιολόγηση της ικανότητας οδήγησης των ατόμων με άνοια είναι η κλινική εξέταση, η χρήση των νευροψυχολογικών δοκιμασιών, του προσομοιωτή οδήγησης (driving simulator), καθώς και της αξιολόγησης σε πραγματικές συνθήκες οδήγησης (on - roadtesting).
Στην Ευρώπη υπάρχουν προγράμματα, που έχουν ως στόχο την πρόταση πρωτοκόλλων για δοκιμασίες εκτίμησης της ικανότητας οδήγησης των ηλικιωμένων, καθώς και των ατόμων με άνοια σε πραγματικές συνθήκες οδήγησης.
Υπάρχουν, ωστόσο, σημεία που προειδοποιούν ότι ο ασθενής έχει χάσει την ικανότητα οδήγησης και αυτά συμπεριλαμβάνουν τα ακόλουθα: έλλειψη παρατήρησης των σημάτων οδικής κυκλοφορίας, σύγχυση μεταξύ του πεταλιού εκκίνησης και επιτάχυνσης με το φρένο, οδήγηση σε ακατάλληλες ταχύτητες, άσκοπη ακινητοποίηση του οχήματος, αργή αντίδραση, ύπαρξη δυσκολιών στις αριστερές στροφές, ενόχληση από τους υπόλοιπους οδηγούς, πρόκληση φθορών στο όχημ,α αλλά και δυσκολία προσανατολισμού.
Όλο
και πιο απαραίτητη γίνεται η αξιολόγηση της ικανότητας ηλικιωμένων για
την παράταση ή τη διακοπή της οδήγησης, λόγω του αυξανόμενου ποσοστού
ατόμων με άνοια σε αυτή την ηλικιακή ομάδα και του κινδύνου πρόκλησης
ατυχημάτων.
Η ικανότητα οδήγησης επηρεάζεται από τα προβλήματα υγείας λόγω γήρανσης, καθώς αποτελεί μια Σύνθετη Δραστηριότητα (Complex Task), που απαιτεί την υγιή ακεραιότητα πολλών νοητικών και λειτουργικών ικανοτήτων, έτσι ώστε να μην υπάρχουν κίνδυνοι, τόσο για τον οδηγό όσο και για τον συνοδηγό και τους συνεπιβαίνοντες στον όχημα και τους υπολοίπους, που βρίσκονται στον δρόμο εκείνη την ώρα.
Η συγκροτημένη εξατομικευμένη εκτίμηση της συνολικής ικανότητας οδήγησης πρέπει να λαμβάνει υπόψη το ότι οι ηλικιωμένοι έχουν πολλαπλή νοσηρότητα. Θα πρέπει να δίνεται έμφαση στις νευρολογικές, αισθητηριακές και συναισθηματικές δεξιότητες του ατόμου, καθώς και σε άλλες που έχουν σχέση με την οδήγηση, όπως η όραση και η ταχύτητα αντίδρασης. Η κλινική εικόνα μπορεί να παρέχει μια εκτίμηση για τη γενική ικανότητα του ασθενούς, αλλά η κάθε νόσος θα πρέπει να εκτιμάται διαφορετικά. Για παράδειγμα η άνοια και η νόσος Parkinson χρήζουν μιας διαχρονικής προσέγγισης, λόγω της προοδευτικής τους φύσης, επισημαίνει η καθηγήτρια εφαρμογών, στο Τμήμα Εργοθεραπείας του ΤΕΙ Αθηνών, Ιωάννα Κατσούρη, η οποία εκπονεί διδακτορική διατριβή με θέμα την επίδραση της άνοιας στην οδήγηση, υπό την επίβλεψη της καθηγήτριας του ΑΠΘ νευρολόγου - ψυχιάτρου Μάγδας Τσολάκη.
Πώς επηρεάζει η έκπτωση των νοητικών λειτουργικών την ικανότητα οδήγησης και ποιος αποφασίζει εάν θα πρέπει να οδηγεί κάποιος που έχει άνοια
Η άνοια ως σύνδρομο στα πρώτα στάδιά της επηρεάζει τις νοητικές και σύνθετες λειτουργίες, όπως την ικανότητα οδήγησης. Συγκεκριμένα, οι λειτουργίες που χρειάζονται στην οδήγηση και επηρεάζονται από τη νόσο είναι οι εκτελεστικές, η ικανότητα προσοχής και η ταχύτητα αντίδρασης και άμεσης λύσης του εκάστοτε προβλήματος, που προκύπτει στον δρόμο. Παρά το γεγονός ότι η οδήγηση είναι μια αυτοματοποιημένη διαδικασία ως προς τον χειρισμό του οχήματος και συνδέεται με την άδηλη μνήμη, παραμένει σύνθετη αναφορικά με την επεξεργασία των ερεθισμάτων. Αυτό σημαίνει ότι ο ασθενής θα πρέπει να εκτιμήσει σωστά τις αποστάσεις, να χειριστεί πολλά ερεθίσματα ταυτόχρονα, να έχει εστιασμένη προσοχή, να έχει άμεση αντίδραση στον κίνδυνο, αλλά και να ερμηνεύει σωστά τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας.
Η ικανότητα οδήγησης έχει συσχετισθεί με τη βραχυπρόθεσμη μνήμη, την οπτική παρακολούθηση αλλά και τη βαθμολογία του Mini-Mental State Examination, το οποίο είναι μια σύντομη εξέταση νοητικής των ηλικιωμένων. Οι ερευνητές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι ο τύπος και ο βαθμός της νοητικής λειτουργίας είναι οι καλύτεροι προγνωστικοί παράγοντες για την ικανότητα οδήγησης σε σχέση με την ηλικία και τη διάγνωση.
Για τα άτομα με Ήπια Νοητική Διαταραχή (ΗΝΔ - θεωρείται το προστάδιο της άνοιας) που συνεχίζουν να οδηγούν ακόμη και μετά τη διάγνωση, κάποια στιγμή η ικανότητα ασφαλούς οδήγησης θα χαθεί, καθώς η νόσος εξελίσσεται, οι δε επαγγελματίες υγείας δεν είναι εφοδιασμένοι με τις κατάλληλες γνώσεις και την κατάλληλη εκπαίδευση σε αυτόν τον τομέα. Επιπλέον, ενώ παλαιότερα επικρατούσε η αντίληψη ότι σε περίπτωση οποιασδήποτε μορφής νοητικής διαταραχής η οδήγηση θα πρέπει να διακόπτεται, σήμερα δίνεται περισσότερο έμφαση στην παροχή φροντίδας με επίκεντρο τον ασθενή, απορρίπτοντας την παλαιότερη αντίληψη, καθώς η ανεξαρτησία του ασθενούς είναι πολύ σημαντική.
Πώς προσδιορίζεται το στάδιο της άνοιας, το οποίο θα είναι απαγορευτικό για την οδήγηση
Ένας κλινικά ενδεδειγμένος τρόπος για την αξιολόγηση της ικανότητας οδήγησης των ατόμων με άνοια είναι η κλινική εξέταση, η χρήση των νευροψυχολογικών δοκιμασιών, του προσομοιωτή οδήγησης (driving simulator), καθώς και της αξιολόγησης σε πραγματικές συνθήκες οδήγησης (on - roadtesting).
Στην Ευρώπη υπάρχουν προγράμματα, που έχουν ως στόχο την πρόταση πρωτοκόλλων για δοκιμασίες εκτίμησης της ικανότητας οδήγησης των ηλικιωμένων, καθώς και των ατόμων με άνοια σε πραγματικές συνθήκες οδήγησης.
Υπάρχουν, ωστόσο, σημεία που προειδοποιούν ότι ο ασθενής έχει χάσει την ικανότητα οδήγησης και αυτά συμπεριλαμβάνουν τα ακόλουθα: έλλειψη παρατήρησης των σημάτων οδικής κυκλοφορίας, σύγχυση μεταξύ του πεταλιού εκκίνησης και επιτάχυνσης με το φρένο, οδήγηση σε ακατάλληλες ταχύτητες, άσκοπη ακινητοποίηση του οχήματος, αργή αντίδραση, ύπαρξη δυσκολιών στις αριστερές στροφές, ενόχληση από τους υπόλοιπους οδηγούς, πρόκληση φθορών στο όχημ,α αλλά και δυσκολία προσανατολισμού.
- See more at: http://lakonikos.gr/epistimi/item/123702-pote-den-prepei-na-odigoyn-oi-ilikiomenoi#sthash.IzdH2i85.dpuf
Η ικανότητα οδήγησης επηρεάζεται από τα προβλήματα υγείας λόγω γήρανσης, καθώς αποτελεί μια Σύνθετη Δραστηριότητα (Complex Task), που απαιτεί την υγιή ακεραιότητα πολλών νοητικών και λειτουργικών ικανοτήτων, έτσι ώστε να μην υπάρχουν κίνδυνοι, τόσο για τον οδηγό όσο και για τον συνοδηγό και τους συνεπιβαίνοντες στον όχημα και τους υπολοίπους, που βρίσκονται στον δρόμο εκείνη την ώρα.
Η συγκροτημένη εξατομικευμένη εκτίμηση της συνολικής ικανότητας οδήγησης πρέπει να λαμβάνει υπόψη το ότι οι ηλικιωμένοι έχουν πολλαπλή νοσηρότητα. Θα πρέπει να δίνεται έμφαση στις νευρολογικές, αισθητηριακές και συναισθηματικές δεξιότητες του ατόμου, καθώς και σε άλλες που έχουν σχέση με την οδήγηση, όπως η όραση και η ταχύτητα αντίδρασης. Η κλινική εικόνα μπορεί να παρέχει μια εκτίμηση για τη γενική ικανότητα του ασθενούς, αλλά η κάθε νόσος θα πρέπει να εκτιμάται διαφορετικά. Για παράδειγμα η άνοια και η νόσος Parkinson χρήζουν μιας διαχρονικής προσέγγισης, λόγω της προοδευτικής τους φύσης, επισημαίνει η καθηγήτρια εφαρμογών, στο Τμήμα Εργοθεραπείας του ΤΕΙ Αθηνών, Ιωάννα Κατσούρη, η οποία εκπονεί διδακτορική διατριβή με θέμα την επίδραση της άνοιας στην οδήγηση, υπό την επίβλεψη της καθηγήτριας του ΑΠΘ νευρολόγου - ψυχιάτρου Μάγδας Τσολάκη.
Πώς επηρεάζει η έκπτωση των νοητικών λειτουργικών την ικανότητα οδήγησης και ποιος αποφασίζει εάν θα πρέπει να οδηγεί κάποιος που έχει άνοια
Η άνοια ως σύνδρομο στα πρώτα στάδιά της επηρεάζει τις νοητικές και σύνθετες λειτουργίες, όπως την ικανότητα οδήγησης. Συγκεκριμένα, οι λειτουργίες που χρειάζονται στην οδήγηση και επηρεάζονται από τη νόσο είναι οι εκτελεστικές, η ικανότητα προσοχής και η ταχύτητα αντίδρασης και άμεσης λύσης του εκάστοτε προβλήματος, που προκύπτει στον δρόμο. Παρά το γεγονός ότι η οδήγηση είναι μια αυτοματοποιημένη διαδικασία ως προς τον χειρισμό του οχήματος και συνδέεται με την άδηλη μνήμη, παραμένει σύνθετη αναφορικά με την επεξεργασία των ερεθισμάτων. Αυτό σημαίνει ότι ο ασθενής θα πρέπει να εκτιμήσει σωστά τις αποστάσεις, να χειριστεί πολλά ερεθίσματα ταυτόχρονα, να έχει εστιασμένη προσοχή, να έχει άμεση αντίδραση στον κίνδυνο, αλλά και να ερμηνεύει σωστά τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας.
Η ικανότητα οδήγησης έχει συσχετισθεί με τη βραχυπρόθεσμη μνήμη, την οπτική παρακολούθηση αλλά και τη βαθμολογία του Mini-Mental State Examination, το οποίο είναι μια σύντομη εξέταση νοητικής των ηλικιωμένων. Οι ερευνητές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι ο τύπος και ο βαθμός της νοητικής λειτουργίας είναι οι καλύτεροι προγνωστικοί παράγοντες για την ικανότητα οδήγησης σε σχέση με την ηλικία και τη διάγνωση.
Για τα άτομα με Ήπια Νοητική Διαταραχή (ΗΝΔ - θεωρείται το προστάδιο της άνοιας) που συνεχίζουν να οδηγούν ακόμη και μετά τη διάγνωση, κάποια στιγμή η ικανότητα ασφαλούς οδήγησης θα χαθεί, καθώς η νόσος εξελίσσεται, οι δε επαγγελματίες υγείας δεν είναι εφοδιασμένοι με τις κατάλληλες γνώσεις και την κατάλληλη εκπαίδευση σε αυτόν τον τομέα. Επιπλέον, ενώ παλαιότερα επικρατούσε η αντίληψη ότι σε περίπτωση οποιασδήποτε μορφής νοητικής διαταραχής η οδήγηση θα πρέπει να διακόπτεται, σήμερα δίνεται περισσότερο έμφαση στην παροχή φροντίδας με επίκεντρο τον ασθενή, απορρίπτοντας την παλαιότερη αντίληψη, καθώς η ανεξαρτησία του ασθενούς είναι πολύ σημαντική.
Πώς προσδιορίζεται το στάδιο της άνοιας, το οποίο θα είναι απαγορευτικό για την οδήγηση
Ένας κλινικά ενδεδειγμένος τρόπος για την αξιολόγηση της ικανότητας οδήγησης των ατόμων με άνοια είναι η κλινική εξέταση, η χρήση των νευροψυχολογικών δοκιμασιών, του προσομοιωτή οδήγησης (driving simulator), καθώς και της αξιολόγησης σε πραγματικές συνθήκες οδήγησης (on - roadtesting).
Στην Ευρώπη υπάρχουν προγράμματα, που έχουν ως στόχο την πρόταση πρωτοκόλλων για δοκιμασίες εκτίμησης της ικανότητας οδήγησης των ηλικιωμένων, καθώς και των ατόμων με άνοια σε πραγματικές συνθήκες οδήγησης.
Υπάρχουν, ωστόσο, σημεία που προειδοποιούν ότι ο ασθενής έχει χάσει την ικανότητα οδήγησης και αυτά συμπεριλαμβάνουν τα ακόλουθα: έλλειψη παρατήρησης των σημάτων οδικής κυκλοφορίας, σύγχυση μεταξύ του πεταλιού εκκίνησης και επιτάχυνσης με το φρένο, οδήγηση σε ακατάλληλες ταχύτητες, άσκοπη ακινητοποίηση του οχήματος, αργή αντίδραση, ύπαρξη δυσκολιών στις αριστερές στροφές, ενόχληση από τους υπόλοιπους οδηγούς, πρόκληση φθορών στο όχημ,α αλλά και δυσκολία προσανατολισμού.
- See more at: http://lakonikos.gr/epistimi/item/123702-pote-den-prepei-na-odigoyn-oi-ilikiomenoi#sthash.IzdH2i85.dpuf
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου