Στην Ελλάδα οι πρώτοι χαρταετοί εμφανίζονται γύρω στο 400 π.Χ. ενώ η κινέζικη παράδοση τοποθετεί το πέταγμα χαρταετών στο 1000 π.Χ. Στην Δύση το πέταγμα του χαρταετου είναι πια κυρίως παιγχνιδι και διασκέδαση, αλλά στην Ασία είναι ανταγωνισμός -στο Αφγανιστάν δίνουν μάχη ποιος θα ρίξει τον χαρταετό του άλλου
Στην ελληνική παράδοση το πέταγμα του αετού συμβολίζει το πέταγμα της ανθρώπινης ψυχής προς τον Δημιουργό της και τον πετάμε την Καθαρά Δευτέρα, την πρώτη μέρα της νηστείας του Πάσχα και τη μέρα που ξεκινάει η πνευματική και σωματική κάθαρση.
Ο χαρταετός παλαιότερα φτιαχνόταν από απλά υλικά όπως χαρτί, καλάμι, σπάγκο, εφημερίδες αλλά και περισσεύματα από τις αποκριάτικες κορδέλες.
Οι χαρταετοί στο παρελθόν χρησιμοποιούνταν από μετεωρολόγους για μετεωρολογικές προβλέψεις, στον στρατό για στρατιωτική κατασκοπεία, για μέτρηση αποστάσεων αλλά και για να μεταφέρονται διάφορα αντικείμενα σε περιοχές που δεν ήταν άμεσα προσβάσιμες (κυρίως στο διάστημα 1860-1910)
Στην Πολυνησία φτιάχνονται ανθρωπόμορφοι χαρταετοί από ύφασμα και μαλλί και χρησιμοποιούνται σε θρησκευτικές τελετές όταν οι πιστοί θέλουν να στείλουν προσευχές στους Θεούς.
Στην Ασία υπάρχει ένα πολύ ενδιαφέρον έθιμο, αυτό των «Πολεμιστών Χαρταετών» όπου οι συμμετέχοντες προσπαθούν να ρίξουν κάτω ο ένας τον χαρταετό του άλλου. Οι συγκεκριμένοι χαρταετοί είναι μικροί σε μέγεθος και φτιάχνονται από χαρτί και μπαμπού, όμως και από άλλα υλικά.
Στη Λατινική Αμερική επίσης έχουν χαρταετούς -στη Βραζιλία, όπως και στο Αφγανιστάν, οι χαρταετοί «παλεύουν» ποιος θα ρίξει του αλλουνού , ενώ στη Χιλή τους υψώνουν στην επέτειο της ανεξαρτησίας της χώρας. Στη Γουιάνα τους πετάνε το Πάσχα για θρησκευτικους λόγους
Στην Ιαπωνία πετιούνται χαρταετοί κάθε χρόνο για τον εορτασμό της νέας χρονιάς αλλά και όταν γεννιέται ένα αγόρι στην οικογένεια.
Στην Κίνα, που θεωρείται ότι είναι και η δημιουργός του χαρταετού, κατά τη διάρκεια της Πολιτιστικής Επανάστασης απαγορεύτηκε το πέταμα των χαρταετών και όποιος πέταγε χαρταετό πήγαινε φυλακή για 3 χρόνια.
Στις Βερμούδες οι χαρταετοί φτιάχνονται λίγο πριν το Πάσχα και τους πετάνε την ημέρα του Πάσχα. Το έθιμο τους συμβολίζει την Ανάσταση του Χριστού και την πορεία του προς τον Ουρανό και τον Πατέρα του. Οι χαρταετοί των Βερμούδων κατέχουν το Παγκόσμιο ρεκόρ καλύτερων χαρταετών καθώς πετάνε πιο ψηλά και αντέχουν περισσότερο καιρό.
Οι πρώτοι χαρταετοί θεωρείται ότι κατασκευάστηκαν στην Κίνα από το άφθονο μετάξι και από μπαμπού το πλαίσο (επειδή ειναι ανθεκτικό και ελαφρύ υλικό). Ηδη από το 550 π.Χ. είχαν και χάρτινους χαρταετούς και τους χρησιμοποιούσαν για παράδειγμα σε αποστολές διάσωσης, σε μετρήσεις αποστάσεων, στη μετεωρολογία (εκτίμηση ανέμων), για αποστολη μηνυμάτων στο στρατό κ.α. Είχαν χρησιμοποιησει χαρταετούς ακόμα και για ανυψωση ανθρώπων. Οι πρώτοι χαρταετοί ήταν τετράγωνοι.
Οταν ο χαρταετός ταξίδεψε δυτικά, στην κεντρικη Ασία και στην Ινδία, δημιουργήθηκε και το «παιγχνιδι» να πολεμάνε οι χαρταετοι μεταξύ τους και να νικά εκείνος που κανένας δεν κατάφερε να του ρίξει τον χαρταετό.
Στην Ευρώπη τους πρωτοανεφερε ο Μάρκο Πόλο αλλά τους έφεραν κυρίως ναυτικοι πολύ αργότερα, μετά το 1500 και το 1600 και χρησιμοποιήθηκαν κυριως για επιστημονικους σκοπούς. Το 1750 ο Βενιαμίν Φραγκλίνος φέρεται να πέταξε έναν χαρταετό για να αποδείξει ότι ο κεραυνός προκαλείται από τον ηλεκτρισμό και «απογείωσε» έναν χαρταετό στη διάρκεια καταιγίδας. (Εντούτοις δεν είναι βέβαιο ότι όντως έκανε το πείραμα ή αν προκειται για μύθο)
ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Ο χαρταετός είναι μια ελαφριά κατασκευή σκοπός της οποίας είναι να πετά με τη βοήθεια του αέρα. Ο χαρταετός κρατιέται από αυτόν που τον πετά μέσω της καλούμπας, δηλαδή ενός λεπτού σχοινιού (η φράση αμόλα καλουμπα, σημαίνει άσε το σκοινί)
Σημαντικά σημεία του χαρταετού για επιτυχημένο πέταγμα είναι:
τα ζύγια της καλούμπας
τα ζύγια της ουράς
το μέγεθος της ουράς
Οι χαρταετοί φτιάχνονται σε τεράστια ποικιλία σχημάτων. Παραδοσιακό σχήμα στην Ελλάδα είναι αυτό με τον εξαγωνικό σκελετό
To εθιμο τηρείται σε Ελλάδα και Κύπρο, αλλά όχι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου