Πότε είναι πιθανότερο τα παιδιά να μοιραστούν;
Πρώτα απ’ όλα, οι ερευνητές απέδειξαν ότι το περιβάλλον έχει σημασία. Με άλλα λόγια, η συμπεριφορά των παιδιών διαμορφώνεται από το τι λένε ή κάνουν οι άλλοι άνθρωποι. Αν τα παιδιά στην έρευνα προτρέπονταν να είναι γενναιόδωρα, θα έδιναν περισσότερες καραμέλες στα άλλα παιδιά. Αν από την άλλη προτρέπονταν να πράττουν εγωιστικά, έτειναν να κρατούν περισσότερες καραμέλες για τον εαυτό τους. Τα παιδιά είναι πιο πιθανό να μοιραστούν κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες, δηλώνει μια πρόσφατη έρευνα, λοιπόν, με παιδιά από 4 μέχρι 9 χρόνων που διεξήγαγαν η Katherine McAuliffe και οι συνεργάτες της.Η ηλικία επίσης έκανε τη διαφορά. Τα μικρότερα παιδιά ήταν πιο πιθανό να ακολουθήσουν τις προτροπές, αλλά τα μεγαλύτερα έδιναν περισσότερες από τα μικρότερα. Αν και τα παιδιά σε σπάνιες περιπτώσεις έδιναν όλες τους τις καραμέλες, όταν τους το έλεγαν, τα μεγαλύτερα παιδιά μοιράζονταν τις μισές δικές τους πιο συχνά από τα μικρότερα.
Αλλά τα παιδιά ανταποκρίνονται περισσότερο στις προτροπές των ενηλίκων – ή των άλλων παιδιών; Σε μια διαφορετική έρευνα, η Azzura Ruggeri και οι συνεργάτες της παρουσίασαν ένα παρόμοιο δίλημμα· το ερώτημα ήταν πόσες σοκολάτες θα μοιράζονταν παιδιά ηλικίας 9 και 12 ετών σε διάφορες περιστάσεις. Το αποτέλεσμα; Τα 9χρονα παιδιά επηρεάζονταν περισσότερο από τους ενήλικες απ’ ό,τι από τους συνομήλικους, αλλά το αντίθετο ίσχυε για την ομάδα που έμπαινε στην εφηβεία – δηλαδή τα 12χρονα παιδιά επηρεάζονταν περισσότερο το ένα από το άλλο.
Οι έφηβοι, επίσης, παρουσίαζαν μια μεγαλύτερη συμφωνία ανάμεσα στις αξίες, τις πράξεις και τα συναισθήματά τους: εκείνοι που μοιράζονταν τόσο όσο πίστευαν ότι ήταν δίκαιο, δήλωναν πιο ευχαριστημένοι, σε σχέση με εκείνους που μοιράζονταν λιγότερο απ’ ότι πίστευαν ότι ήταν δίκαιο. Αυτή η «ευθυγράμμιση» αρχίζει να αναπτύσσεται σε ένα πιο πρώιμο στάδιο, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα από τους Markus Paulus και Chris Moore με παιδιά 3-6 ετών. Συμπέραναν ότι τα παιδιά ήταν πιο χαρούμενα και ευχαριστημένα όταν αποφάσιζαν τελικά να μοιραστούν, παρά όταν αποφάσιζαν για το αντίθετο.
Κατέληξαν επίσης στο ότι τα παιδιά που ένιωθαν πιο λυπημένα, όταν δεν μοιράζονταν, προσέφεραν πιο γενναιόδωρα, όταν είχαν ξανά την ευκαιρία αργότερα, σε αντίθεση με τα παιδιά που ένιωθαν λιγότερη λύπη. Σύμφωνα με τους Paulus και Moore, αυτά τα ευρήματα μπορεί να εξηγούν τι είναι αυτό που τα κινητοποιεί να προσφέρουν: η προσδοκία ενός ζεστού, ευχάριστου συναισθήματος που έπεται της γενναιόδωρης πράξης.
Τι θα μπορούσαν να δηλώνουν αυτά τα ευρήματα για την ανατροφή των παιδιών;
Λαμβάνοντας όλα αυτά τα στοιχεία υπόψη, μπορούμε να αντλήσουμε ορισμένες κατευθυντήριες για τους γονείς που επιθυμούν να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να μοιράζονται. Οι γονείς μπορούν να επηρεάσουν τις αποφάσεις των παιδιών τους να μοιράζονται, αλλά δεν θα πρέπει να το παρακάνουν. Τα παιδιά ανταποκρίνονται σε ξεκάθαρες, ευγενικές προτροπές για το τι είναι αποδεκτό όσον αφορά στο μοίρασμα. Στην παραπάνω έρευνα, οι ερευνητές προέτρεψαν τα παιδιά τους να είναι γενναιόδωρα ή μη, λέγοντας «Τα περισσότερα παιδιά δίνουν…».Τα παιδιά είναι επίσης πιο πρόθυμα να ακούσουν τις συμβουλές που ταιριάζουν σε αυτό που ήδη πιστεύουν ότι είναι σωστό να κάνουν. Αν ενθαρρυνθούν να μοιραστούν πάνω από το μισό αυτού που έχουν, τότε ίσως δεν το κάνουν, γιατί θα το θεωρήσουν άδικο. Η αναγνώριση των ανώτερων ορίων από τους γονείς θα βοηθήσει στην αποτελεσματικότερη διαδικασία προτροπής. Γιατί και τα παιδιά θέτουν όρια.
Σκεφτείτε και με βάση την ηλικία των παιδιών σας
Η συμπεριφορά της προσφοράς αλλάζει ανάλογα με την ηλικία, όπως είδαμε και από τις προαναφερθείσες έρευνες. Η αναγνώριση των ηλικιακών διαφορών συμβάλει στη διαμόρφωση των σωστών και επιτεύξιμων προσδοκιών για τα παιδιά τους. Κρατώντας στο νου σας ότι είναι ευκολότερο να πείσετε ένα μικρότερο παιδί να πράξει εγωιστικά και ένα μεγαλύτερο παιδί να δράσει γενναιόδωρα, θα σας βοηθήσει να ευθυγραμμίσετε τη συμπεριφορά σας με τους στόχους σας για την ανάπτυξη του παιδιού σας.Όσον αφορά στη λήψη της απόφασης τους να μοιραστούν, οι ενήλικες έχουν μεγαλύτερη επίδραση στα μικρότερα παιδιά· οι συνομήλικοι στους εφήβους. Οι γονείς των εφήβων πρέπει να επιχειρήσουν να τονίσουν διάφορες στιγμές γενναιοδωρίας από συνομηλίκους τους ως πηγή έμπνευσης για τα παιδιά τους, με έναν τρόπο δηλαδή που θα δημιουργήσει θετικά κίνητρα.
Πώς νιώθει το παιδί για όλο αυτό;
Οι συζητήσεις παιδιών – γονέων για την προσφορά, που περιλαμβάνει και συζητήσεις περί συναισθημάτων μπορεί να εμπλουτίσει αρχικά το λεξιλόγιο των παιδιών για τα ίδια τα συναισθήματα, κάτι που με τη σειρά του προωθεί την αυξημένη επίγνωση του εαυτού και των άλλων. Αυτό προσφέρει στα παιδιά την ευκαιρία να ερμηνεύσουν και να εσωτερικεύσουν την επίδραση της δικής τους γενναιοδωρίας, όσο και των άλλων. Όπως το να μπορέσουν να παρατηρήσουν τι σημαίνει αυτό για τον αποδέκτη όσο και για εκείνα που τελικά προσφέρουν.Maryam Abdullah, Ph. D., αναπτυξιακή ψυχολόγος / Photo: Author/Depositphotos
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου