Ακούς γύρω σου ότι είσαι μοναδικός! Ότι υπάρχουν δισεκατομμύρια άλλοι άνθρωποι στον πλανήτη όμως κανείς δεν είναι σαν κι εσένα. Κανείς δεν έχει ακριβώς τις δικές σου ποιότητες, τα δικά σου χαρακτηριστικά. Κανείς δεν συγκεντρώνει τις δικές σου ιδιαίτερες δυνατότητες. Και όλα αυτά είναι αλήθεια.
Ο μύθος
Το συμπέρασμα από αυτά που ακούς γύρω σου είναι ότι έχεις ένα χρέος στον εαυτό σου να μεγαλουργήσεις και να δημιουργήσεις. Να αναδείξεις τις ποιότητές σου αφού κανείς άλλος δεν είναι σαν κι εσένα. Να εκμεταλλευτείς τα χαρίσματά σου και να κάνεις το καλύτερο που εσύ μπορείς. Κι όλα αυτά γιατί είσαι μοναδικός. Επειδή δεν υπάρχει άλλος σαν κι εσένα. Ε, και;
Είσαι μοναδικός με τη μαθηματική έννοια του όρου. Δεν υπάρχει στατιστικά κανένας άνθρωπος ίδιος με σένα (εκτός και αν είσαι ομοζυγωτικός δίδυμος όπου και εκεί ο έτερος δίδυμος θα έχει διαφοροποιηθεί σαν προσωπικότητα σταδιακά βάσει των δικών του εμπειριών). Η λέξη «μοναδικός» όμως, έχει θετική χροιά στη γλώσσα μας (και σε κάθε άλλη γλώσσα) και σε κάνει να νομίζεις ότι είσαι ένας πολύ ιδιαίτερος και αξιόλογος άνθρωπος. Σε κάνει να πιστεύεις ότι είσαι ξεχωριστός, ότι είσαι όμορφος.
Η παγίδα
Εδώ κρύβεται και η μεγάλη παγίδα αυτών των δημοφιλών ρητών και αποφθεγμάτων. Οι έννοιες «ιδιαίτερος», «αξιόλογος», «ξεχωριστός» είναι επίσης φορτισμένες θετικά και αντλούν τη δύναμή τους από τη σύγκριση. Βασίζουν τη δύναμή τους στη διάκριση και στο διαχωρισμό. Είσαι αξιόλογος όταν έχεις μεγαλύτερη αξία από κάποιους άλλους. Ξεχωρίζεις όταν είσαι καλύτερος από τους υπόλοιπους. Για να είσαι όμορφος πρέπει να υπάρχει και ο άσχημος. Σου φουσκώνουν τα μυαλά και νομίζεις ότι αφού είσαι ξεχωριστός θα πρέπει να τα δικαιούσαι όλα ή τουλάχιστον περισσότερα από όσα έχεις αυτή τη στιγμή. Το κάνουν καλοπροαίρετα φυσικά.
Οι συνέπειες
Τι συμβαίνει, όμως, όταν το ρεαλιστικό καθημερινό σου βίωμα δεν ανταποκρίνεται σε αυτές τις προσδοκίες; Τι συμβαίνει όταν την ώρα που «μετριέσαι» μέσα σου με τον κόσμο δε βγάζεις το συμπέρασμα πως όντως είσαι τόσο αξιόλογος όσο θα ήθελες να ήσουν; Όταν δεν νιώθεις τόσο ξεχωριστός όσο τα αποφθέγματα αυτά σε κάνουν να πιστεύεις. Τι συμβαίνει όταν ο κόσμος σου φέρεται στην πραγματικότητα σαν να είσαι άλλος ένας από τους πολλούς ανθρώπους εκεί έξω; Τι συμβαίνει όταν η κοινωνία, ο περίγυρός σου, το αφεντικό σου, οι συνάδελφοί σου, οι συμπολίτες σου σε αντιμετωπίζουν σαν να μην είσαι κάτι το μοναδικό, όπως τα τσιτάτα αυτά υπονοούν ότι είσαι;
Τη φαντάζεσαι την απάντηση. Μόνο δυσφορία και απογοήτευση σε περιμένει. Η απότομη προσγείωση στην πραγματικότητα σπάει τη φούσκα που δημιουργείται και σε κατεβάζει από το σύννεφο που είχες ανέβει. Αναπόφευκτα η σύγκριση του πώς «θα έπρεπε να είναι τα πράγματα» με την καθημερινότητα που βιώνεις είναι πολύ πιθανό να σου προκαλέσει μια δυσφορία. Ίσως νιώσεις αγανακτισμένος που οι άλλοι δεν αναγνωρίζουν την μοναδικότητά σου. Ίσως νιώσεις ριγμένος. Ίσως νιώσεις απόγνωση για την αδικία αυτού του κόσμου. Πολύ πιθανό είναι να νιώσεις λίγος ή προβληματικός που δεν καταφέρνεις να εκπληρώσεις τις υψηλές προδιαγραφές σου.
Και όλα αυτά γιατί; Διότι πίστεψες στη μοναδικότητά σου. Διότι πίστεψες τα καλοπροαίρετα αποφθέγματα που διατυμπανίζουν το πόσο ξεχωριστός είσαι.
Ο άλλος δρόμος
Είναι αλήθεια ότι είσαι μοναδικός σαν άνθρωπος. Αυτό σημαίνει ότι είσαι διαφορετικός από τους άλλους. Τίποτα άλλο. Δεν είσαι ούτε καλύτερος, ούτε χειρότερος γιατί δεν υπάρχει καλύτερος και χειρότερος άνθρωπος. Αν θέλεις να ενισχύσεις την ατομικότητα με την οποία είναι εμποτισμένη η δυτική κουλτούρα, θα τροποποιούσα το είσαι μοναδικός στο «Είσαι διαφορετικός. Έκφρασε τη διαφορετικότητά σου». Η λέξη διαφορετικός δεν είναι απαραίτητα φορτισμένη με θετικό περιεχόμενο και έτσι δε δημιουργεί απατηλές θετικές προσδοκίες που μόνο να απογοητεύσουν μπορούν.
Όχι σύγκριση. Σύνδεση
Ακόμα καλύτερα, αντί να προσπαθείς να παρακινηθείς από αποφθέγματα τα οποία στηρίζονται στη διαφορετικότητα και τη σύγκριση ίσως να ήταν προτιμότερο να παρακινείσαι από αποφθέγματα τα οποία στηρίζονται στη σύνδεση. Είμαστε όλοι διαφορετικοί αλλά ταυτόχρονα έχουμε και πάρα πολλά κοινά στοιχεία με τους άλλους. Πολλά περισσότερα από όσες διαφορές. Όλοι θέλουμε να αγαπάμε, να μας αγαπάνε, όλοι φοβόμαστε, όλοι τσατιζόμαστε και όλοι χαιρόμαστε. Όλοι ερωτευόμαστε, όλοι αγχωνόμαστε, όλοι προσπαθούμε για το καλύτερο για μας και όλοι απογοητευόμαστε.
Μοιράζεσαι τον ίδιο πλανήτη με όλους τους άλλους. Νιώθεις τα ίδια συναισθήματα σαν όλους τους άλλους. Να σου δώσω εγώ ένα ρητό λοιπόν, να το κάνεις μάντρα και μαζί με αυτό να κάνεις και τον κόσμο τον δικό σου και τον δικό μας καλύτερο.
«Είσαι σαν τους άλλους ανθρώπους. Αγάπησέ τους και αγάπησε κι εσένα»
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου