Έλληνας ποιητής, θεατρικός συγγραφέας και μεταφραστής. Ανήκε στην ίδια ποιητική γενιά με τον Κωστή Παλαμά και τον Γεώργιο Δροσίνη,
τη «γενιά του 1880». Από τους υπερμάχους της δημοτικισμού, έγραψε
κυρίως λυρικά και δραματικά ποιήματα, που διακρίνονται για τη γλυκύτητα
του ύφους και της έκφρασης.
Ο Ιωάννης Πολέμης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1862. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών χωρίς να πάρει πτυχίο. Το 1880, με υποτροφία του Δήμου Αθηναίων, παρακολούθησε επί διετία μαθήματα αισθητικής και ιστορίας της τέχνης στο Παρίσι.
Από νεαρής ηλικίας άρχισε να τροφοδοτεί με στίχους του ημερολόγια, λευκώματα και περιοδικά της εποχής του. Το 1880 δημοσιεύεται στο περιοδικό «Aι Μούσαι» το πεζογράφημά του «Ρέα Κυβέλη», γραμμένο στην καθαρεύουσα, αλλά την ίδια εποχή γνωρίζεται με τους πρωτοπόρους τού δημοτικισμού και δίνει συνεργασίες του - ποιήματα και πεζά - στο περιοδικό «Ραμπαγάς». Κείμενά του δημοσιεύονται, επίσης, στα περιοδικά «Ασμοδαίος», «Άστυ», «Εστία», «Ποικίλη Στοά» κ.α. Μαζί με τον Κωστή Παλαμά, τον Γεώργιο Δροσίνη και τον Νίκο Καμπά, συγκροτεί την τετράδα των δημοτικιστών ποιητών, που στάθηκε αντιμέτωπη προς τους τότε μεσουρανούντες καθαρευουσιάνους ρομαντικούς ποιητές και άλλαξε τον ρου της ελληνικής ποίησης.
Η πρώτη του ποιητική συλλογή «Ποιήματα» κυκλοφόρησε το 1883, ένα χρόνο μετά την επάνοδό του από το Παρίσι, και ακολούθησαν οι συλλογές: «Χειμώνανθοι» (1888), «Ερείπια» (1890), «Αλάβαστρα» (1900), «Το παλιό βιολί» (1909), που σημείωσε εκδοτική και καλλιτεχνική επιτυχία, «Σπασμένα μάρμαρα» (1917), «Ειρηνικά» (1918), «Κειμήλια» (1920), «Εξωτικά» (1921) και «Εσπερινός« (1922). Έγραψε, επίσης, διδακτικού περιεχομένου παιδικά ποιήματα με τον τίτλο «Πρώτα βήματα», πολλά από τα οποία είναι γνωστά μέσα από τα σχολικά αναγνωστικά, καθώς και το επικολυρικό ποίημα «Καστελλάνος» (1909). Το 1910 εξέδωσε μία από τις πρώτες ανθολογίες ποίησης, με τίτλο «Λύρα, Ανθολογία της Νεώτερης Ελληνικής Ποιήσεως».
Μεγάλο σε όγκο είναι και το θεατρικό του έργο, με τα μονόπρακτα «Πρόκρις», «Τραγουδιστής», «Το όνειρο», «Το εικόνισμα», «Στη χώρα των παραμυθιών», «Στην άκρη του κρημνού, «Μια φορά κι ένα καιρό», «Το στοίχημα», «Το μεγεμένο ποτήρι», τα τρίπρακτα «Βασιλιάς ανήλιαγος», «Καλλιγούλας», «Tu Vincas» και «Πτωχοπρόδρομος» και την κωμωδία « Γυναίκα». Ασχολήθηκε, επίσης, με μεταφράσεις έμμετρων και πεζών έργων αρχαίων Ελλήνων (Σαπφώ, Ανακρέων, Ευριπίδης, Αριστοφάνης, Θεόκριτος) και Γάλλων συγγραφέων (Μολιέρος, Μιστράλ, Καρ).
Για την ποίησή του κέρδισε το 1888 από κοινού με τον Κωστή Παλαμά το Α' βραβείο στον «Φιλαδέλφειο Διαγωνισμό» και το 1918 του απονεμήθηκε το «Αριστείο Γραμμάτων», ενώ για το θεατρικό του έργο τιμήθηκε με βραβεία του «Αβερώφειου Διαγωνισμού».
Παράλληλα με τη λογοτεχνική του ενασχόληση, εργάστηκε, για τα προς το ζην, ως υπάλληλος του Υπουργείου Παιδείας, υπογραμματέας του Πανεπιστημίου Αθηνών και γραμματέας της Σχολής Καλών Τεχνών. Το 1909 ίδρυσε την Εταιρεία Θεατρικών Συγγραφέων και υπήρξε ο πρώτος πρόεδρός της.
Ο Ιωάννης Πολέμης πέθανε στην Αθήνα στις 28 Μαΐου 1924, ύστερα από σύντομη ασθένεια, σε ηλικία 62 ετών.
Μην είναι τ' άσπαρτα ψηλά βουνά;
Μην είναι ο ήλιος της, που χρυσολάμπει;
Μην είναι τ' άστρα της τα φωτεινά;
Μην είναι κάθε της ρηχό ακρογιάλι
και κάθε χώρα της με τα χωριά;
κάθε νησάκι της που αχνά προβάλλει,
κάθε της θάλασσα, κάθε στεριά;
Μην είναι τάχατε τα ερειπωμένα
αρχαία μνημεία της χρυσή στολή
που η τέχνη εφόρεσε και το καθένα
μια δόξα αθάνατη αντιλαλεί;
Όλα πατρίδα μας! Κι αυτά κι εκείνα,
και κάτι που 'χουμε μες την καρδιά
και λάμπει αθώρητο σαν ήλιου αχτίνα
και κράζει μέσα μας: Εμπρός παιδιά!
Ο Ιωάννης Πολέμης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1862. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών χωρίς να πάρει πτυχίο. Το 1880, με υποτροφία του Δήμου Αθηναίων, παρακολούθησε επί διετία μαθήματα αισθητικής και ιστορίας της τέχνης στο Παρίσι.
Από νεαρής ηλικίας άρχισε να τροφοδοτεί με στίχους του ημερολόγια, λευκώματα και περιοδικά της εποχής του. Το 1880 δημοσιεύεται στο περιοδικό «Aι Μούσαι» το πεζογράφημά του «Ρέα Κυβέλη», γραμμένο στην καθαρεύουσα, αλλά την ίδια εποχή γνωρίζεται με τους πρωτοπόρους τού δημοτικισμού και δίνει συνεργασίες του - ποιήματα και πεζά - στο περιοδικό «Ραμπαγάς». Κείμενά του δημοσιεύονται, επίσης, στα περιοδικά «Ασμοδαίος», «Άστυ», «Εστία», «Ποικίλη Στοά» κ.α. Μαζί με τον Κωστή Παλαμά, τον Γεώργιο Δροσίνη και τον Νίκο Καμπά, συγκροτεί την τετράδα των δημοτικιστών ποιητών, που στάθηκε αντιμέτωπη προς τους τότε μεσουρανούντες καθαρευουσιάνους ρομαντικούς ποιητές και άλλαξε τον ρου της ελληνικής ποίησης.
Η πρώτη του ποιητική συλλογή «Ποιήματα» κυκλοφόρησε το 1883, ένα χρόνο μετά την επάνοδό του από το Παρίσι, και ακολούθησαν οι συλλογές: «Χειμώνανθοι» (1888), «Ερείπια» (1890), «Αλάβαστρα» (1900), «Το παλιό βιολί» (1909), που σημείωσε εκδοτική και καλλιτεχνική επιτυχία, «Σπασμένα μάρμαρα» (1917), «Ειρηνικά» (1918), «Κειμήλια» (1920), «Εξωτικά» (1921) και «Εσπερινός« (1922). Έγραψε, επίσης, διδακτικού περιεχομένου παιδικά ποιήματα με τον τίτλο «Πρώτα βήματα», πολλά από τα οποία είναι γνωστά μέσα από τα σχολικά αναγνωστικά, καθώς και το επικολυρικό ποίημα «Καστελλάνος» (1909). Το 1910 εξέδωσε μία από τις πρώτες ανθολογίες ποίησης, με τίτλο «Λύρα, Ανθολογία της Νεώτερης Ελληνικής Ποιήσεως».
Μεγάλο σε όγκο είναι και το θεατρικό του έργο, με τα μονόπρακτα «Πρόκρις», «Τραγουδιστής», «Το όνειρο», «Το εικόνισμα», «Στη χώρα των παραμυθιών», «Στην άκρη του κρημνού, «Μια φορά κι ένα καιρό», «Το στοίχημα», «Το μεγεμένο ποτήρι», τα τρίπρακτα «Βασιλιάς ανήλιαγος», «Καλλιγούλας», «Tu Vincas» και «Πτωχοπρόδρομος» και την κωμωδία « Γυναίκα». Ασχολήθηκε, επίσης, με μεταφράσεις έμμετρων και πεζών έργων αρχαίων Ελλήνων (Σαπφώ, Ανακρέων, Ευριπίδης, Αριστοφάνης, Θεόκριτος) και Γάλλων συγγραφέων (Μολιέρος, Μιστράλ, Καρ).
Για την ποίησή του κέρδισε το 1888 από κοινού με τον Κωστή Παλαμά το Α' βραβείο στον «Φιλαδέλφειο Διαγωνισμό» και το 1918 του απονεμήθηκε το «Αριστείο Γραμμάτων», ενώ για το θεατρικό του έργο τιμήθηκε με βραβεία του «Αβερώφειου Διαγωνισμού».
Παράλληλα με τη λογοτεχνική του ενασχόληση, εργάστηκε, για τα προς το ζην, ως υπάλληλος του Υπουργείου Παιδείας, υπογραμματέας του Πανεπιστημίου Αθηνών και γραμματέας της Σχολής Καλών Τεχνών. Το 1909 ίδρυσε την Εταιρεία Θεατρικών Συγγραφέων και υπήρξε ο πρώτος πρόεδρός της.
Ο Ιωάννης Πολέμης πέθανε στην Αθήνα στις 28 Μαΐου 1924, ύστερα από σύντομη ασθένεια, σε ηλικία 62 ετών.
Τι είναι η πατρίδα μας;
Τι είναι η πατρίδα μας; Μην είν' οι κάμποι;Μην είναι τ' άσπαρτα ψηλά βουνά;
Μην είναι ο ήλιος της, που χρυσολάμπει;
Μην είναι τ' άστρα της τα φωτεινά;
Μην είναι κάθε της ρηχό ακρογιάλι
και κάθε χώρα της με τα χωριά;
κάθε νησάκι της που αχνά προβάλλει,
κάθε της θάλασσα, κάθε στεριά;
Μην είναι τάχατε τα ερειπωμένα
αρχαία μνημεία της χρυσή στολή
που η τέχνη εφόρεσε και το καθένα
μια δόξα αθάνατη αντιλαλεί;
Όλα πατρίδα μας! Κι αυτά κι εκείνα,
και κάτι που 'χουμε μες την καρδιά
και λάμπει αθώρητο σαν ήλιου αχτίνα
και κράζει μέσα μας: Εμπρός παιδιά!
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου